Weerbaar en sterk blijven in crisissituaties

Het is belangrijk dat militairen zich uit kunnen spreken over wat zij hebben meegemaakt en hoe het hen heeft gevormd. Vandaar dat ik mijn ervaringen als militair graag deel. Het zijn ervaringen en lessen die gedeeld moeten worden over presteren onder druk en mentale weerbaarheid waar ook van geprofiteerd kan worden in de huidige crisissituatie.

PIRATERIJ IN SOMALIË

Tijdens mijn werk als teamleider bij de antiterreureenheid van Netherlands Maritime Special Operations Forces (MARSOF) werkten wij aan anti-piraterijoperaties aan de kust van Somalië. Voor de kust van Afrika waren toen veel piraten actief, Nederland leverde een bijdrage om dit te bestrijden. Onze opdracht was om de activiteiten voor de kust in kaart te brengen, inlichtingen te verzamelen en hierop te handelen.

Op een vroege ochtend werd ik door mijn commandant naar het schip geroepen. Er kwam een boot naar de kust en deze reageerde niet op onze communicatie. De twee indicatoren van piraterij. Dit gaf ons twee opties. Ten eerste werd er gekeken of er een boardingoperatie uitgevoerd moest worden. Dit is een redelijke agressieve aanpak waarbij we midden in de nacht het schip overmeesteren. Er werd gekozen voor optie twee: een friendly approach. Dit houdt in dat we na toestemming van de kapitein aan boord komen en inlichtingen verzamelen over mogelijke illegale visserij of piraterij.

MET TWEE KLEINE BOTEN VAARDEN WE RICHTING HET SCHIP OM DE FRIENDLY APPROACH UIT TE VOEREN.

In eerste instantie waren er geen verdachte bewegingen. Dit veranderde nadat ik het geluid hoorde van een soort zweepslag. Ik herkende het geluid uit Afghanistan. Dit was een kogel.

PRESTEREN ONDER DRUK TIJDENS EEN HINDERLAAG

Nadat de kogel was afgevuurd besloot ook ons schip het vuur te openen. We waren kwetsbaar, we vaarden op open zee op het midden van de dag. Het dekkingsvuur van ons schip gaf ons de gelegenheid om terug te trekken.

Eenmaal terug op het schip zagen wij een vluchtpoging aan de andere kant. We kregen de opdracht om dit tegen te houden. Dit was gelukt, we hadden hen overmeesterd. Hierna zagen we al snel dat zij geen bedreiging meer vormden. Meer dan de helft was gewond en het betrof zelfs een jongen rond de tien jaar. Dit zorgde ervoor dat de situatie verschoof van een friendly approach naar een hinderlaag, van een hinderlaag moesten we overschakelen naar een aanhoudingssituatie en van een aanhoudingssituatie naar een medische evacuatie en moesten wij zorgen voor onze gevangenen.

Aan boord van het schip interviewden we de piraten om te leren wat er was gebeurd. Het bleken Iraanse vissers te zijn, gegijzeld door Somaliërs met zware wapens. Daarom kregen we een paar uur later de opdracht om de gijzelaar te bevrijden.

DIT WAS HET MOMENT OM ONZE ANGSTEN TE OVERWINNEN.

We gingen voor de tweede keer richting het schip met de wetenschap dat zij niet alleen zwaargewapend zijn, maar ook onder invloed van zware drugs waardoor zij agressief en onvoorspelbaar worden.

Voordat wij aan boord gingen gooiden we niet dodelijke hand granaten die een harde knal geven. Dit gaf ons de mogelijkheid om het schip te overmeesteren. Terwijl we de bewijslast aan het verzamelen waren kreeg ik een oproep van mijn commandant dat er een ander schip met vaart naar ons toe kwam. Hierna kregen we de opdracht om het huidige schip te verlaten. Ons schip vuurde schoten om de koers van het andere schip te veranderen. Dit werkte. Even later vaarde het schip de andere kant op.

LESSEN VOOR DE HUIDIGE CRISISSITUATIE

Wat zorgde ervoor dat wij dit als team hebben overleefd en later zelfs naar onze hand hebben gebracht? Dit begint in de voorbereiding. Je kunt nooit elke situatie voorbereiden. Maar wat wij altijd voorbereiden en plannen is the most likely course of action. Net als de most dangerous course of action. Hier houdt je rekening mee en dat plan je tot falen. In dit geval was dat natuurlijk een in hinderlaag. Hierbij val je terug naar je vaardigheden en training.

In de huidige crisissituatie is het te laat om voorbereidingen te treffen. Maar het is nooit te laat voor een volgende keer.

DE VOORBEREIDING OP POTENTIEEL GEVAAR IS ESSENTIEEL.

Geconditioneerde handelingen zijn ook mogelijk om op terug te vallen in crisissituaties. Zoals persoonlijke drills in de vorm van zelfzorg, zowel emotioneel als fysiek. Wanneer je dit scherp houdt word je mentaal sterk om in crisissituaties te overleven. Zo kun je ook goed voor je omgeving blijven zorgen: as within, as without.