Overwin angst en vergroot je mentale weerbaarheid door deze tool toe te passen

Angst

Iedereen ervaart wel ergens angst bij. Voor de een is dit op hoogte, voor de ander zijn dit specifieke dieren. Angst voor de tandarts of bang om dood te gaan. Eén van de meest voorkomende angsten is nog steeds het spreken voor groepen. Eigenlijk weten we wel dat sommige angsten compleet irrationeel zijn, maar toch lukt het ons niet om de angst de baas te zijn. In deze blog krijg je een tool aangereikt om je angst de baas te worden. Je leert hoe je grip krijgt op jezelf op het moment dat je angstgevoelens ervaart en vergroot hierdoor jouw mentale weerbaarheid. 

Laten we eerst eens kijken wat angst precies is. Eigenlijk is angst een emotie die je helpt reageren op gevaar. Een handig overlevingsmechanisme die ons al vele jaren helpt overleven. Zie je namelijk een gevaarlijke beer? Dan zorgt angst ervoor dat je lichaam in opperste staat van paraatheid komt. Je hart gaat sneller kloppen, je ademhaling versnelt, de bloeddruk gaat omhoog en de spieren spannen zich aan. Maken dat je wegkomt! Deze plotselinge en hevige angst duurt vaak niet lang en ieder mens heeft het wel eens. Het is een gezonde reactie op dreigend gevaar.

Irrationele angst

Echter, er zijn situaties waarin ons o zo handige overlevingsmechanisme signalen afgeeft wat leidt tot ongezonde angst. Het komt erop neer dat ons overlevingsmechanisme angstsignalen afgeeft bij situaties die niet direct een gevaar vormen. Bijvoorbeeld die presentatie op je werk, of die afspraak bij de tandarts. Dit kan aardig vervelend worden want deze irrationele, niet helpende angst kan leiden tot serieuze angstklachten. We spreken van angstklachten als de reactie en symptomen die worden ervaren, de kwaliteit van je leven ernstig aantasten. Maar zover gaan we het niet laten komen want deze tool gaat je helpen om jouw weerbaarheid tegen angst te vergroten.

DE CHIMP PARADOX.

De Chimp Paradox is een concept wat ervan uit gaat dat wij “de mens” meerdere hersendelen hebben die wij inzetten bij ons handelen. Elk hersendeel heeft zijn eigen functie. Specifiek richt De Chimp Paradox zich op drie hersenendelen: de chimpansee (limbisch systeem), de mens (frontaalkwab) en de computer (pariëtaalkwab).

Toen je hersenen zich in de baarmoeder ontwikkelden, werden het menselijke deel en het chimpansee gedeelte afzonderlijk van elkaar ontwikkeld. Hierbij communiceerden ze met elkaar door middel van verbindingen. De Chimp Paradox gaat ervan uit dat het fout gaat tijdens deze onderlinge communicatie. De verschillende hersendelen zijn het namelijk niet altijd eens met elkaar. Het is een constant innerlijk conflict over je besluitvormingsproces waarbij het computergedeelte als een soort bemiddelaar ondersteunt.

Het chimpansee gedeelte

Dit is het deel van de hersenen dat ervoor kan zorgen dat je slechte keuzes maakt als je er niet goed mee omgaat. Het kan je beste vriend of je ergste vijand zijn. De chimpansee in ons neemt beslissingen op basis van emoties, gebruikmakend van oerdrang in plaats van logica. De chimpansee is 5x sterker dan het menselijk brein (net als chimpansees versus mensen in fysieke vorm) en daarom gaan alle besluitvormingsprocessen eerst langs de chimpansee.

Dit betekent dat hij in elke situatie het eerste te zeggen heeft. Het chimpansee gedeelte trekt snel conclusies, denkt in zwart-wit en is paranoïde en irrationeel. De agenda van de chimpansee is gericht op voortplanten en overleving. Het wordt gedreven door voedsel, macht, seks, territorium, ego en dominantie en doet dit door te schreeuwen, emotionele taal te gebruiken, te domineren met snelheid en volume en zal zo nodig sluw zijn. Simpel gezegd, de chimpansee is je overlevingsinstinct.

Het menselijke gedeelte

In het menselijk brein worden beslissingen genomen op basis van logica, analyse en rationalisatie. Het menselijk brein is ons ware zelf. In een sociale situatie zal het menselijke gedeelte eerst proberen de ander te begrijpen en zich uit te drukken. Vervolgens wordt gezocht naar een oplossing door informatie te vergaren door te luisteren. Het menselijke gedeelte handelt door kalm te blijven, een ander standpunt in te zien en door een gemeenschappelijke basis te vinden en verschillen te accepteren.

Het computergedeelte

Dit is een van de sterkste delen van de hersenen en hier wordt informatie opgeslagen. Het is 20x sterker dan het menselijke deel van de hersenen. Het slaat gedragingen, reacties en informatie op, die als referentiepunt kunnen worden gebruikt. De informatie die wordt opgeslagen komt uit ons chimpansee of menselijk gedeelte.

De Chimp van binnenuit beheren

Om jouw weerbaarheid tegen angst te vergroten, moet je jouw innerlijke chimpansee beheersen. Hier ligt de uitdaging en dit is waar de chimpansee-paradox in het spel komt. Erkennen dat je een chimpansee gedeelte van de hersenen hebt, betekent dat je stappen kan ondernemen om het chimpansee gedeelte tevreden te houden. Hierdoor kan de besluitvorming naar het menselijke deel van de hersenen worden verplaatst. Het heeft geen zin om te gaan worstelen met het chimpansee gedeelte. In plaats daarvan moet je dit gedeelte troosten.

Als je met een situatie wordt geconfronteerd reageert de chimpansee eerst uit emotie (bijvoorbeeld angst) om zijn beslissing te nemen. Het biedt dan een voorgestelde manier om op de situatie te reageren. Hierbij kan het menselijke brein instemmen met een ja of nee. Als het antwoord ja is, dan is alles goed. Als het nee stemt, moet je je verstoorde innerlijke chimpansee beheersen.

Hoe dan?

Eerst moet je naar je chimpansee luisteren. Laat hem al zijn emotionele gedachten loslaten. Vervolgens kunnen we het menselijke gedeelte inzetten om rationeel te redeneringen om zo je ontkenning van de suggestie van de chimpansee te rechtvaardigen. Tot slot kun je de chimpansee een beloning aanbieden. Dit doen we meestal al wel door bijvoorbeeld een traktatie maaltijd na een zware training in de sportschool of een kopje koffie of een kopje thee na een uurtje e-mails schrijven.

Heb je voor jezelf duidelijk wat je kunt doen om grip te krijgen op jouw angstgevoelens? Hoe je jouw innerlijke chimpansee moet beheren? Om je verder te helpen volgen hier 7 stappen om jouw innerlijke chimpansee te temmen en jouw weerbaarheid tegen angst te vergoten.

7 stappen om jouw weerbaarheid tegen angst te vergroten.

Stap 1: Als je chimpansee gestrest of angstig is, zal hij je onbehulpzame gevoelens bezorgen. Als je je hiervan bewust bent, heb je ingezien dat je gestrest/angstig bent, wat de eerste en meest cruciale stap is om hiermee om te gaan.

Stap 2: Is om door middel van visualisatie op een grote denkbeeldige ‘Pauze’-knop te drukken. Dit zal je in staat stellen om te kalmeren en om een virtuele stap terug te doen zodat je jouw menselijke brein in het besluitvormingsproces kan laten komen. Hierdoor word je denkproces vertraagd, wat betekent dat er ruimte ontstaat om helder na te denken.

Stap 3: is ontsnappen. Dit kan je het beste doen als je jezelf fysiek uit de situatie kan verwijderen. Kan dit niet fysiek? Geen probleem, geen stress. Je kan jezelf ook door middel van visualisatie uit de ruimte verwijderen. Sluit je ogen, ontspan je lichaam en ga voor korte tijd een wereld in je eigen geest binnen.

Stap 4: is ‘The Helicopter tool’ die nuttig is om de stressvolle/angstige situatie in perspectief te plaatsen. Wanneer je merkt dat je in de buurt bent van bijvoorbeeld onmiddellijke stress, gevoelens van woede of angst, kan je deze tool inzetten:

Helikopter tool

Stel je voor dat je in een denkbeeldige helikopter stapt en verticaal opstijgt.

1. Stel je voor dat je op en neer gaat, zodat je neer kan kijken op jezelf en de situatie waarin je je bevindt. Dit is om perspectief te krijgen.
2. Stel je voor dat als je naar links kijkt vanuit de helikopter, je gebeurtenissen uit het verleden ziet en als je naar rechts kijkt, je toekomstige gebeurtenissen ziet, en uiteindelijk je leven als een lineaire tijdlijn ziet.
3. Kijk nu terug op je huidige situatie en vraag: “Hoe belangrijk is deze situatie voor de rest van mijn leven?”

Je zult waarschijnlijk ‘helemaal niet!’ Antwoorden.

Herinner jezelf eraan dat alles in het leven voorbij zal gaan. Een stressvol of angstig moment in je leven zal, zoals de meeste dingen, niet eeuwig duren. Heel weinig in het leven is belangrijk voor de lange termijn. Stijg op in je denkbeeldige helikopter, kijk naar de tijdlijn van je leven en vraag je af of de situatie de moeite waard is om over te stressen of om je angstig over te voelen. Stel jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen: Zal het me over een jaar storen? Hoe zit het met volgende maand? Volgende week? Of zelfs morgen? Nee, dat is niet zo.

Stap 5: is een plan maken. Je moet analyseren wat je wel en niet kan controleren in de situatie. Je hebt altijd controle over je eigen acties, maar je moet dat scheiden van de acties van andermans chimpansees. Concentreer je alleen op wat je kan beheersen.

Stap 6: is reflectie en activering. Denk na over alle informatie die je voor je hebt en beslis of je wilt dat de chimpansee beslissingen neemt (emotioneel) of de mens (rationeel).

Stap 7: is glimlachen. Om jezelf lachen is een van de snelste manieren om de chimpansee te kalmeren.

Tot slot.

We hopen dat je na het lezen van deze blog meer weet over angst en over de tools die je kunt inzetten om jouw angstgevoelens te controleren. Weer allemaal handige tips die je in jouw weerbaarheidsrugzak stopt. Zit ze in op de manier hoe het voor jou het beste werkt en versterk jouw weerbaarheid! Wil je meer weten over hoe jij je mentale weerbaarheid kunt vergroten? Word lid van Team Unbreakable en ga aan de slag met onze online leermodules en maak jezelf mentaal onverslaanbaar.

Bedankt voor het lezen!

Vond je het interessant of nuttig om te lezen? Ik zou het tof vinden als je deze blog deelt op sociale media!